Dụ
ngôn hai người con
Lm. Giuse Nguyễn Thể Hiện, DCCT
Phúc Âm: Mt 21, 28-32
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão
trong dân rằng: "Các ông nghĩ sao? Người kia có hai người con. Ông đến với
đứa con thứ nhất và bảo: "Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho cho
cha!" Nó thưa lại rằng: "Con không đi". Nhưng sau nó hối hận và
đi làm. Ông đến gặp đứa con thứ hai và cũng nói như vậy. Nó thưa lại rằng:
"Thưa cha, vâng, con đi". Nhưng nó lại không đi. Ai trong hai người
con đã làm theo ý cha mình?" Họ đáp: "Người con thứ nhất". Chúa
Giêsu bảo họ: "Tôi bảo thật các ông, những người thu thuế và gái điếm sẽ
vào nước Thiên Chúa trước các ông. Vì Gioan đã đến với các ông trong đường công
chính, và các ông không tin ngài; nhưng những người thu thuế và gái điếm đã tin
ngài. Còn các ông, sau khi xem thấy điều đó, các ông cũng không hối hận mà tin
ngài".
Suy niệm
Bài Tin
Mừng hôm nay (Mt 21,28-32) là dụ ngôn đầu tiên trong chuỗi ba dụ ngôn Chúa
Giêsu kể nhằm mục đích cho thấy sự bất trung của hàng ngũ lãnh đạo Do Thái.
Mở đầu,
Chúa đặt vấn đề trực tiếp với các nhà lãnh đạo Do Thái đang đến chất vấn về
thẩm quyền của Người, rằng họ nghĩ gì về hai người con trai của một người đàn
ông nọ, mà một trong hai người đó là người trung tín. Chúa nói: “Các ông
nghĩ sao?” (c.28a). Người muốn các vị đó tham gia một cách tích cực vào câu
chuyện mà kết luận sẽ áp dụng vào chính họ trước hết!
Rồi Chúa
bắt đầu kể: “Một người kia có hai con trai. Ông ta đến nói với người thứ
nhất: ‘Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho’. Nó đáp: ‘Con không muốn!’.
Nhưng sau đó, nó hối hận, nên lại đi” (cc.28b-29).
Người thứ nhất trong hai người con có lẽ là người lớn hơn. Người cha đến với
anh và bảo anh đi làm vườn nho “hôm nay”, một đề nghị/lệnh truyền cho hiện tại,
cho lúc này. Sự từ chối thẳng thừng, không lịch sự, có phần gay gắt và ngay lập
tức của người con, chứng tỏ sự bất tuân và thậm chí là nổi loạn của anh ta đối
với người cha và quyền bính của ông. Tuy nhiên, sau đó, anh ta hối hận, thay
đổi suy nghĩ, ăn năn sám hối. Rồi anh đi để thực hiện lệnh truyền ban đầu của
người cha. Thế là sự từ chối ban đầu, sau cùng, lại được đổi thành sự vâng phục
rất thực chất và đáng khen.
“Người
cha đến gặp đứa con thứ hai, và cũng bảo như vậy. Nó đáp: ‘Thưa ngài, con
đây!’, nhưng rồi lại không đi” (c.30). Người con thứ hai này đã trả lời với
đề nghị của người cha bằng một thái độ hết sức khả ái và lịch thiệp. Câu trả
lời của anh ta hoàn toàn đối ngược lại với câu trả lời của người thứ nhất, cả
trong nội dung lẫn trong cách thức và thái độ. Nhưng trong thực tế, anh không
hề thực hiện ý muốn của người cha. Anh chẳng đi ra vườn nho, và càng chẳng động
tay vào bất cứ việc gì. Thế là sự vâng phục khả ái và lịch thiệp ban đầu, sau
cùng, lại bị biến thành sự bất tuân rất đáng trách.
Sau khi
kể dụ ngôn, Chúa Giêsu hỏi các thượng tế và kỳ mục Do Thái đang đến để chất vấn
Người: ‘Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha?’ Họ trả
lời: ‘Người thứ nhất’ (c.31a).
Cách nói “ý muốn của người cha” (tô thêlema tou patrôs) ở đây có lẽ ngầm
nhắc đến những chỗ Chúa Giêsu nói về ý muốn của Cha “của tôi”, ví dụ 7,21 (Chỉ
ai thi hành ý muốn của Cha tôi mới được vào Nước Trời mà thôi) và 12,50 (Phàm
ai thi hành ý muốn của Cha tôi, người ấy là anh chị em tôi). Đối diện với
câu hỏi của Chúa Giêsu, các nhà lãnh đạo Do Thái đã đưa ra câu trả lời hoàn
toàn chính xác và thỏa đáng. Như thế, trong cách đánh giá ví dụ được nêu ra,
Chúa Giêsu và các nhà lãnh đạo Do Thái đã hoàn toàn đồng ý với nhau, rằng ý
muốn của người cha chỉ được thực hiện qua hành động, chứ không phải bằng lời
nói lịch thiệp và khả ái.
Tuy
nhiên, Đức Giêsu lại nói với họ: “Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế
và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông” (c.31b). Công thức
dẫn nhập “Amen, tôi bảo các ông” nhấn mạnh tính cách nghiêm trọng của
những gì được nói sau đó, trong câu kết luận áp dụng dụ ngôn.
Chắc
chắn các nhà lãnh đạo Do Thái đã cảm thấy rất sốc và rất bị xúc phạm khi nghe
câu kết luận áp dụng này của dụ ngôn. Chúa Giêsu đã coi họ là loại người con
thứ hai trong dụ ngôn, kẻ đã dùng lời nói ngon ngọt để tỏ ra tuân phục nhưng
thực chất là kẻ bất tuân và không đi vào vườn nho để làm việc. Quả thực, họ đã
đón nhận Lề Luật, nhiệt thành nghiên cứu và tán dương Lề Luật, hãnh diện vì
mình có và biết Lề Luật, nhưng lại không tuân phục Thiên Chúa - Đấng ban Lề
Luật, và những sứ giả mà Người sai đến. Còn những kẻ cặn bã trong xã hội theo
cái nhìn của những nhà lãnh đạo Do Thái, tức là hạng gái điếm và quân thu thuế,
thì lại được đồng hóa với người con thứ nhất, là kẻ thoạt đầu bất tuân và ngỗ
ngược, nhưng đã biết nghĩ lại, hối hận và sau đó thi hành ý muốn của người cha.
Những kẻ tưởng là cặn bã ấy lại sẽ vào Nước Thiên Chúa trước những nhà lãnh đạo
mũ cao áo dài của người Do Thái! Theo họ, quân thu thuế và bọn gái điếm, về
nguyên tắc, phải bị loại khỏi Nước Thiên Chúa vì lối sống tội lỗi của chúng, và
nguyên việc bị đặt cùng hàng so sánh với những kẻ thu thuế và những cô gái điếm
đã là một điều đau đớn và nhục nhã đối với các nhà lãnh đạo Do Thái rồi. Đàng
này, những kẻ ấy lại còn được đánh giá cao hơn hẳn họ nữa! Tuy nhiên, đây cũng
là một lời nhắc nhở mạnh mẽ, một lời mời gọi tha thiết và một cơ hội quý giá để
họ suy nghĩ và thay đổi, cho dù đó là điều rất khó xảy ra.
Cuối
cùng, Chúa Giêsu đưa ra lý do của kết luận rất khó chấp nhận đối với các nhà
lãnh đạo Do Thái đó. Người nói: “Vì ông Gioan đã đến chỉ đường công chính
cho các ông mà các ông không tin ông ấy; còn những người thu thuế và những cô
gái điếm lại tin. Phần các ông, khi thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối
hận mà tin ông ấy” (c.32).
Trong
lời rao giảng của ông Gioan, Thiên Chúa đã đưa ra cho hàng lãnh đạo Do Thái lời
mời gọi đi vào vườn nho đích thật của Thiên Chúa là vương quốc cánh chung của
Người. Nhưng họ từ chối. Ông Gioan đã đến chỉ đường công chính. Ông rao giảng
về Nước Thiên Chúa sắp đến: “Anh em hãy hối cải vì Nước Trời đã đến gần” (3,2; x.11,11-12). Nhưng các nhà lãnh đạo Do Thái
“không tin ông ấy” (21,25). Những người thu thuế và các cô gái điếm tin ông
Gioan. Chúa Giêsu đặt hàng lãnh đạo Do Thái trong vị trí đối nghịch với người
con thứ nhất trong dụ ngôn. Ban đầu, anh ta cũng bất tuân, nhưng sau đó, anh ta
đã suy nghĩ lại và thay đổi. Những nhà lãnh đạo Do Thái thì không như thế. Họ
cứng cỏi và ương bướng trong thái độ cứng tin và bất tuân. Họ tỏ vẻ kính trọng
Thiên Chúa, nhưng thực ra, bên dưới sự kính trọng bề ngoài đó lại là sự bất
trung tuyệt đối của họ đối với Ngài, khi họ cứ nhất định không chịu tin vị sứ
giả mà Ngài gửi đến cho họ.
Gợi ý suy niệm và chia sẻ
1. Thi hành ý muốn của Chúa Cha, đối với Chúa Giêsu, là một
thực tại vượt xa hơn lời nói và chủ trương lý thuyết. Đó trước hết và luôn luôn
phải là thực tại của những hành động trong thực tế, chứ không phải của những
lời nói hoa mỹ suông. “Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: Lạy Chúa, lạy
Chúa! Là sẽ được vào Nước Trời cả đâu! Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha
Thầy, Đấng ngự trên trời, thì mới được vào mà thôi!” (7,21tt; x, 25,31-46).
2. Các nhà lãnh đạo tôn giáo Do Thái tuyên bố mình chỉ sống
để phục vụ Thiên Chúa mà thôi, và họ khẳng định rằng họ luôn trung thành với
Torah. Thế nhưng, chính họ lại từ chối cái “hôm nay” của lời mời gọi mà
Thiên Chúa dành cho họ khi họ từ chối, thậm chí là phản đối, sứ điệp của ông
Gioan Tẩy Giả và của Chúa Giêsu. Và vì thế, họ không vào được Nước Thiên Chúa.
Chính chúng ta cũng có thể lâm vào tình trạng đó, khi hăng hái và nhất quyết bảo
vệ những tập tục hay cách hành xử của quá khứ đến độ đánh mất luôn khả năng
lắng nghe và đón nhận được sứ điệp mà Thiên Chúa và Tin Mừng muốn mời gọi chúng
ta trong cái “hôm nay” của sứ điệp đó.
3. Có một nghịch lý: những người thu thuế và những cô gái điếm
trong bài Tin Mừng hôm nay, vốn là những hạng người bị coi là bất chính, lại đã
tin vào Chúa Giêsu và đã tin vào ông Gioan Tẩy Giả. Và như thế, chính họ chứ
không phải là những con người tự coi mình là công chính, đã đi vào Nước Thiên
Chúa. Chính những người biết mình thiếu thốn sẽ là những người mở lòng đón nhận
ân sủng đến lấp đầy cuộc sống mình, và nhờ đó, họ được trở nên viên mãn.
4. Trong lãnh vực cứu độ, nhận định mang tính thành kiến,
dựa trên những sự phân loại theo nguyên tắc hay lý thuyết hay lập trường dấn
thân, sẽ rất dễ trở thành nhận định phiến diện và sai lầm. Vấn đề chính yếu là
đời sống thực tế theo thánh ý của Thiên Chúa. Tất cả sự hoàn hảo của chúng ta
hệ tại ở chỗ thi hành thánh ý Thiên Chúa trong thực tế mà thôi.
5. Thái
độ cứng cỏi ương ngạnh và lời từ chối bất lịch sự của người con thứ nhất trong
dụ ngôn là có thật. Nhưng sau đó, anh ta đã nghĩ lại và thay đổi: anh thi hành
ý muốn của người cha. Trong thực tế cuộc sống, những người chung quanh chúng
ta, anh chị em của chúng ta, vợ chồng hay con cái chúng ta... cũng có thể đang
có những thái độ và cách hành xử cứng cỏi, không phù hợp với ý muốn của Thiên
Chúa và của Hội Thánh. Nhưng chúng ta không được tuyệt vọng. Vẫn còn đó cơ
hội... Và biết đâu, cuối cùng, họ mới sẽ là những người thi hành ý muốn của
Thiên Chúa... hơn hẳn chúng ta!?
Bạn có thích bài viết này...?
|
|
|
Nhận tin miễn phí hằng ngày!
|
Follow us!
|
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét
Giáo xứ đã nhận được góp ý, nhận xét, bài gửi của Quý vị
Xin Thiên Chúa chúc lành cho quý vị.